Zachęcam do zapoznania się z artykułem na temat genogramu prof. dr hab. Ireny Namysłowskiej: Przeszłość jest w teraźniejszości i przyszłości. Genogram w terapii rodzin
Jaki jest cel tworzenia genogramu?
Przyglądasz się:
- przekonaniom i mitom na temat rodziny
- fazie cyklu życia rodziny
- wzorcom rodzinnym przekazywanym z pokolenia na pokolenie (np. nadopiekuńcza matka, rozwody, nieudane małżeństwa)
- trójkątom rodzinnym
- podsystemom rodzinnym (małżeństwo, rodzice, rodzeństwo)
- granicom w rodzinie (międzypokoleniowym i wewnątrzpokoleniowym)
- STRATOM W RODZINIE: śmierć i żałoba (w tym niedokończona), utraty, samobójstwa, odcięcia i wykluczenia
- ZMIANOM w rodzinie (kryzys, śmierć, przeprowadzka, ciąża, strata pracy, zmiana szkoły, wyprowadzka dzieci z domu i innym)
- tajemnicom i dziedzictwu rodzinnemu
- rytuałom (jak są w rodzinie obchodzone)
- (pod)świadomym zasadom rodzinnym, którym jesteśmy wierni, (np. najważniejsze są pieniądze, brońmy się przed obcymi, źle nie mówi się o zmarłych)
- przekonaniom rodzinnym (np. na temat małżeństw, dzieci, związków)
- wartościom rodzinnym przekazywanym z pokolenia na pokolenie
- historii: konfliktów, nadużyć, uzależnień, związków
- emocjom w rodzinie: lęk dziedziczony po przodkach, trauma, poczucie winy, smutek i innym
- KOMUNIKACJI rodzinnej
- OBJAWOM zdrowotnym
- regułom i kodom zachowań
- TOŻSAMOŚCI: m. in. do kogo jestem podobny (np: po kim mamy imię)
- nieświadomym lojalnościom i delegacjom (na dzieci)
- bilansowi zysków i strat w rodzinie
- potrzebom
- buntowi (kto, kiedy się buntował, jak separacja i adolescencja przebiegła)
- ZASOBOM RODZINY
- wizji życia optymistyczna czy pesymistyczna?
- WAŻNYM FAKTOM w życiu rodziny: śmierci, samobójstwa, choroby, uzależnienia, rozwody/odcięcia i inne
- RELACJOM RODZINNYM.
Co zyskasz, kiedy go stworzysz?
- uświadomisz sobie to co ukryte, trudne, męczące
- poznasz mity przekazywane z pokolenia na pokolenie
- możesz dowiedzieć się dlaczego wybrałaś tego a nie innego partnera, komu jesteś podświadomie lojalny
- dowiesz się, dlaczego twoje dziecko „źle” się zachowuje
- poznasz wzorce które są przekazywane w twojej rodzinie z pokolenia na pokolenie
- dowiesz się, czemu tak trudno Ci o dobrą komunikację z partnerem/dzieckiem/rodzicem
- znajdziesz „trupy ukryte w szafie” twojej rodziny
- rozpoznasz w jakiej fazie cyklu życia rodziny jesteście i czy jesteś w jakimś (nie)zdrowym rozpoznasz w jakiej fazie cyklu życia rodziny jesteście i czy jesteś w jakimś (nie)zdrowym „trójkącie”„trójkącie”
- możesz zrozumiesz źródło waszych problemów rodzinnych.
Sugestie:
- Przy sporządzaniu genogramu ważne jest w miarę ścisłe przestrzeganie zasad dotyczących prawidłowego rozrysowania genogramu, bo to bardzo ułatwia jego wnikliwe odczytanie i interpretację. Należy też zadbać o odbiorców naszego przedstawienia, rysując swój genogram RĘCZNIE na dużej płachcie (A1) i grubymi liniami, np. flamastrami.
- Każdy z Państwa będzie miał możliwość dwukrotnego przedstawienia swojego genogramu. Pierwsze przedstawienie dotyczyło będzie struktury i narracji rodzinnych, zawartych w genogramie, zaś drugie będzie pod kątem wzajemnych relacji, procesów międzypokoleniowego przekazu oraz znaczenia tych spraw dla naszego funkcjonowania.
- Praca nad własnymi genogramami może okazać się dla każdego z Państwa ciekawą przygodą i prowadzić do ważnych odkryć w zakresie własnych przekazów, a niekiedy także do odbudowy zerwanych relacji z niektórymi częściami rodziny. Genogram tworzony w grupie z rodziną ma doskonałą wartość integrującą.
Po narysowaniu warto zadać sobie pytanie o pierwsze wrażenie:
- Czy jest coś co rzuca Ci się w oczy, kiedy spojrzysz na wykonany genogram?
- czy są jakieś szczególne tradycje, tendencje czy oczywiste związki przechodzące z pokolenia na pokolenie co do nadawania imion w Twojej rodzinie?
- czy mają jakieś znaczenie daty urodzenia, ślubów, rozwodów czy śmierci w historii twojej rodziny?
- czy powtarzają się jakieś informacje o osobach, wykonywane zawody, przebyte choroby, inne?
- czy dostrzegasz brak ważnych informacji dotyczących Twojej rodziny?
- czy patrząc na swój genogram i biorąc pod uwagę wnioski możesz powiedzieć, że masz po-czucie stabilności w życiu?
- od kogo możesz czerpać wsparcie w twojej rodzinie, kogo ty wspierasz?
- czy ktoś ma podobny kłopot do ciebie?
- czy powtarzają się jakieś wzorce, tendencje zachowań, objawów, kłopotów, relacji w Twojej rodzinie?
- może sam zadasz sobie jakieś ważne pytanie po narysowaniu genogramu?
Jak samodzielnie narysować genogram?
Zacznij od siebie na dole arkusza, rysując odpowiedni symbol kobiety lub mężczyzny. Wpisz swój wiek w środek koła lub kwadratu.
Mężczyzna
Kobieta
Narysuj rodziców i napisz ich imiona. Mężczyzna umieszczany jest po Lewej stronie, kobieta po Prawej.
Następnie narysuj symbole oznaczające kolejne osoby: małżonka / żonę, dzieci, rodzeństwo, rodzeństwo rodziców, dziadków, inne ważne osoby. Dzieci / rodzeństwo rysujemy w kolejności od NAJSTARSZEGO do NAJMŁODSZEGO (najstarsze będzie z lewej strony).
Nanieś na genogram pozostałe symbole oraz daty
Przykład genogramu – model podstawowy:
Przykład genogramu – model pełny
Model uzupełniony o relacje emocjonalne, wspólne mieszkanie, zależności, koligacje
Genogram